Concreet maken van de hulpvraag

Ieder woonbegeleidingstraject begint met het concreet maken van de hulpvraag. Het begeleidingsplan is hier leidend in. Dit plan is de houvast en leidraad voor de gehele begeleiding. In het begeleidingsplan gaan we uit van de gewenste situatie. Hoe die situatie er precies uitziet, bepalen we samen met de cliënt. We gaan tijdens de begeleiding namelijk uit van de eigen kracht van de verslaafde burger. Alleen dan vinden we de intrinsieke motivatie die nodig is om de weg naar herstel voorgoed in te slaan.

Bepalen van doelstellingen en acties

Met de gewenste situatie als uitgangspunt bepalen we doelstellingen op de levensgebieden van het 8-fasemodel. We zorgen ervoor dat deze doelen altijd SMART zijn. Wanneer zowel de cliënt als de woonbegeleider tevreden zijn met de gezette doelstellingen, verbinden we hier concrete acties aan. Deze acties dienen te leiden tot het behalen van de doelstellingen.

Het begeleidingsplan vormt de rode draad tijdens de begeleiding, maar dit betekent niet dat het plan statisch is. Integendeel! We evalueren structureel of de acties leiden tot de gewenste doelstellingen. Waar nodig stellen we de acties of doelstellingen tussentijds bij.

“Ik zie het begeleidingsplan als onze gereedschapskist. Wanneer we op pad gaan, hebben we onze gereedschapskist altijd bij ons. Op locatie pakken we het gereedschap eruit dat we nodig hebben om de doelstellingen te behalen” – Bart Bijster, eigenaar Bijster Care

Methodieken

Binnen het begeleidingsplan maken we gebruik van een aantal methodieken die ons helpen in het behalen van de doelstellingen.

Het signaleringsplan en de stoplichtmethode

Met het signaleringsplan voorkomen we ongewenst gedrag dat het behalen van de doelstellingen in de weg zit. We maken hierbij gebruik van de stoplichtmethode. Hierin staan de stoplichtkleuren voor de volgende situaties:

  • Groen – De verslaafde burger is in controle en vertoont het gewenste gedrag.
  • Oranje – De verslaafde burger vertoont risicogedrag en dreigt de controle te verliezen.
  • Rood – De verslaafde burger is de controle kwijt en vertoont destructief gedrag.

In het signaleringsplan benoemen we concreet welk gedrag we willen voorkomen. We benoemen per onderwerp wat de cliënt en de omgeving kan doen om weer grip op de situatie te krijgen. Deze acties zijn heel persoonlijk: de ene persoon vindt bijvoorbeeld steun in muziek en de ander in een goed gesprek met familie of vrienden.

Motiverende gespreksvoering

Onze woonbegeleiders gebruiken motiverende gespreksvoering om vanuit de intrinsieke motivatie van de cliënt gedragsverandering te realiseren. De kern van deze benadering is:

  1. Inzien van het probleem
    Het verhogen van het bewustzijn van verkeerd handelen en het verder ontwikkelen van de motivatie tot veranderen.
  2. Toewijding om het probleem aan te pakken
    Het versterken van de betrokkenheid van de cliënt om de veranderingen te realiseren en het samen nadenken over hoe deze verandering tot stand komt.

De woonbegeleiders toetsen de motivatie van de verslaafde burger op drie punten:

  • Hoe belangrijk acht de verslaafde burger dat de verandering gerealiseerd wordt?
  • In welke mate heeft de verslaafde burger zelf het vertrouwen dat de verandering gerealiseerd wordt?
  • Is de verslaafde burger nu klaar om de verandering in te zetten?

CRA-methode

Met de Community Reinforcement Approach (CRA) zoeken we naar de positieve bekrachtigers van de verslaafde burger. Deze bekrachtigers zijn verbonden met de intrinsieke motivatie van de cliënt. We gebruiken deze bekrachtigers actief om tot gedragsverandering te komen. We vergoten hierbij de positieve aspecten en verkleinen de negatieve.

Bij CRA laten we verslaafde burgers kennis maken met ontspannende activiteiten die voor hen een waardig alternatief moeten gaan vormen voor middelengebruik. Activiteiten die -net als drugs of alcoholgebruik- tot beloning leiden, maar daarentegen niet schadelijk zijn voor de cliënt of omgeving.

Het vinden van een zinvolle tijdsbesteding doet wonderen. Het draagt bij aan het vinden van de werkelijke drijfveren en het biedt afleiding tegen de verslaving. Uit onderzoek blijkt dan ook dat verslaafde burgers die plezierige activiteiten hebben minder snel naar middelengebruik grijpen.

Enkele hulpmiddelen die we gebruiken binnen de CRA-methode zijn:

  • Sociale netwerkcirkel
    Hiermee brengen we het sociale netwerk van de verslaafde burger in kaart. We maken inzichtelijk wie in de cirkel staat en wie erbuiten. Met behulp van de cirkel bepalen we samen met de burger welke mensen een positieve bijdrage leveren aan verbetering en welke mensen een negatieve invloed hebben en dus beter gemeden kunnen worden.
  • Plezierige activiteitenlijst
    Onze ervaring leert dat niet iedere verslaafde burger weet wat hij/zij leuk vindt. Het middelengebruik is de kern van het bestaan geworden. Daarom gebruiken we de Plezierige Activiteiten Lijst (PAL) om de burger kennis te laten maken met een variëteit van ontspannende activiteiten.
  • Terugvalanalyse
    Tijdens de terugvalanalyse pakken we een concrete terugval als uitgangspunt. We verkennen wat de positieve en negatieve effecten waren, zowel op korte als op lange termijn. We brengen hierbij in kaart wat de situatie kenmerkte: wat was de gemoedstoestand? Wanneer gebeurde het? Met wie gebeurde het? Welke emoties en gevoelens kwamen er aan te pas? De antwoorden op deze vragen vormen belangrijke input voor de begeleiding en het realiseren van de gewenste gedragsverandering.

Therapeutisch boksen

Met therapeutisch boksen zetten we boksoefeningen in als middel voor het realiseren van ontwikkeling en verbetering. Therapeutisch boksen is gebaseerd op het uitgangspunt dat mentale problemen ook een lichamelijke kant hebben. Daarom wordt er op een lichamelijk actieve manier gewerkt aan verbetering.

We geven verslaafde burgers handvaten om problemen anders te benaderen en we maken hen bewust van gedachten en gevoelens. We gaan op zoek naar sterke punten maar ook naar de punten waar het juist mis gaat. Vervolgens oefenen we met nieuw gedrag dat moet leiden tot verbetering.

Lees meer over therapeutisch boksen bij Bijster Care